Pagkahilig ng Kabataan Filipino sa Wikang Banyaga

Filipino 8
Retorika: Ang Sining ng Pagpapahayag
Pinal na papel

Pagkahilig ng Kabataang Filipino sa Wikang Banyaga

Ang wika ay ang pinakamabisang paraan sa paghahatid ng mensahe, wika rin ang maaaring makapatibay at makapagpabagsak sa tao. Ang wikang banyaga ay ang mga salitang hiram na ginagamit ng isang bansa upang punuan ang mga kakulangan ng wika.

Marami nang iba’t-ibang wikang banyaga ang tuluyan nang niyakap ng mga kabataan. Nariyan ang wikang Koreyano, Itsik, Pranses at lalong lalo na ang wikang Hapon o Nihongo. Araw-araw tayong nakakabasa ng mga wikang banyaga sa mga lebel ng mga produkto, napapanuod sa telebisyon gaya ng mga sikat anime sa telebisyon, at maging sa mga pahayagan, komiks (“manga” sa wikang hapon) at sa lansangan makakakita ka ng mga salitang banyaga. Sa pagdating ng mga pelikula, teleseryeng koreyano, at makukulay na anime ng hapon. Hindi na napigilan ang pagtangkilik ng mga Filipino lalong-lalo ng mga kabataan. Sino nga ba ang hindi nakapanuod ng Fullhouse, My Sassy Girl, Miracle cell 7 at iba pang makabagbag damdaming pelikula at teleserye ng mga koreyano Kuhang-kuha nila ang panlasa ng mga Filipino pagdating sa drama, dramakomedi naman ang hatid ng Boys Over Flower ng Taiwan. Hindi maaaring wala kang maikukuwento pagdating sa anime, Voltes 5, Doremon, One Piece, Lupin, Dragon Ball, at iba pang nakakatuwa at makukulay na animation katha ng mga hapon.

Ang mahumaling ang mga kabataan sa iba’t ibang wika ay umabot na rin sa paggaya ng kasuotan, buhok, at galaw. Iba’t ibang palamuti maging kahawig lamang nila ang kanilang mga idolo. Ang dahilan ng pagkahumaling ng mga kabataan ay bunsod ng malayang pakikipagtalastasan sa iba’t ibang tao. Nagagamit nila ang kanilang mga natututunan upang gayahin at kausapin ang mga hinahangan, mga taong nais makilala, mapalapit o makapagpapansin sa mga nagugustuhan. Malaking impluwensya rin ang social media, ang patuloy na pagka-expose ng tao sa internet ay maaari siyang matuto o taong nakipag-usap gamit ang iba’t ibang wika. Ito rin marahil ang patok sa kanilang henerasyon, ang makapagsalita gamit ang iba’t ibang wika ay matatawag na kakayahan o talento. Maraming kurso rin sa kolehiyo ang gumagamit ng iba’t ibang wika gaya ng mga mag-aaral ng Hotel and Retaurant Management o HRM, Tourism at BSIS. Nag-aaral sila ng mga iba’t ibang wika upang magamit sandata sa kanilang magiging  trabaho sa baling-araw. Nakakabahala ang tuluyang pagtangkilik ng mga kabataan sa iba’t ibang wika. Naisasantabi na kasi ang paggamit ng wikang Filipino. Unti-unti nang nababago ang mga pananaw ng mga kabataan na mas magaling ka kung magaling kang mag-ingles o mag-hapon. Hindi na nabibigyang diin ang paggamit ng wikang Filipino na dapat ay lalong paunlarin at gamitin sa pakikipagtalastasan.

Hindi naman masama ang tangkilikin ang mga wikang banyaga dahil karagdagang kaalaman at magiging bentahe natin ito. Lalong-lalo na sa patuloy na pag-unlad ng Pilipinas. Kailngan nating makipagsabayan sa teknolohiya, makabagong makinarya, kagamitan na maaring may mga wikang walang katumbas sa ating salita. Ang pagkatuto ay nakakabuti rin sa maayos na ugnayan nang Pilipinas sa ibang bansa. Ang kaalaman sa ibat’ ibang wika lalong-lalo na sa larangan nang pakikipanayam, talastasan at transaksyon ay patunay lamang na may magandang maidudulot ang wikang banyaga. Wika nga ni Nelson Mandela (2011). “If you talk to a man in a language he understands, that goes to his head. If you talk to him in his language that goes to his heart”. Ngunit huwag nating hayaan tuluyang mamatay o mapalitan ng wikang banyga ang ating wika dahil ang wikang Filipino ay isa malaking parte nang pagkakakilanlan sa ating bansa. Gamitin natin ang wikang banyaga bilang karagdagan wika ngunit hindi upang pamalit sa wika Filipino.

Street sweeper o magwawalis ng kalsada . Sa pagsubok ko na maranasan ang trabaho ng isang magwawalais, napatunayan kong hindi ito isang biro o madaling trabaho. Ang maghapon kang nakabilad sa nagbabagang araw, minsan umuulan, matuyuan ng pawis ay literal na tawag sa mga taong dugo at pawis ang puhunan upang kumita ng pera. Isang trabahong marangal na dapat nating ipagmalaki dahil sa laki ng kanilang ginagampanan sa pagpapanatili ng malinis at maayos na kapaligiran.

Sana sa atin namang mamamayan, matuto na tayong magtapon ng basura sa tamang na tapunan. Ang mga simpleng gawaing ito ay makakatulong upang mapagaan ang kanilang mga trabaho, makakatulong din tayo kahit sa maliit na paraan na mapanatili ang kalinisan sa lansangan. Ang mga simpleng balot ng kendi, upos ng sigarilyo, tsitsirya, paper at iba pa ay maari na nating ilagay sa sa maliit na lagayan upang hindi na ikalat pa. Maging ang pagdura sa lansangan, pag-ihi ay mga ugaling dapat na nating kalimutan at baguhin para na rin sa kalinisan, kalusugan at kaayusan ng an0ting bayan.

Isang Masayang Panaginip

Isang Masayang Panaginip

Mula nang sinabihan kami ng aming guro sa asignaturang Retorika na magsulat at magkuwento ang aming panaginip, lagi na akong ginagabi sa pagtulog. Inisisip ko kung ano ang aking magiging kwento paggising kinabukasan. Sana lang hindi ko makalimutan ang aking magiging panaginip.

Alas tres palang nang madaling araw, napabangon na ako hindi dahil sa tahol ng aso o tunog ng alarm clock, napabangon ako dahil kailangan kong isulat ang kwento ng aking napanaginipan nangangamba kasi ako na, baka sa muli kong paghiga at pagtulog ay hindi na ako muling makabuo ng panaginip.

Sa loob ng aking panaginip, isa raw akong mayaman, may malaking bahay, maraming sasakyan, pera at ari-arian. Masarap ang mga kinakain, nakahiga sa malambot na kama, halos pakiramdam ko nasa akin na ang lahat maliban sa isang bagay, ang bagay na hindi nabibili ng pera, ang anak. Kaya tinanong ko ang aking asawang nakaupo sa sala “ano kaya ang problema bakit hindi ka pa rin tayo nakakabuo” ngunit napayuko lamang siya. Kaya muli ko siyang kinausap “ano kaya kung mag-ampon na lamang tayo ng isang bata, para magkaroon ng instant kuya ang ating magiging anak pagdating nang araw”. Nakita ko ang pagliwanang ng kanyang mukha napangiti, tanda nang pagsang-ayon sa aking tinuran.

Habang ako binabagtas ko ng kotse ang kahabaan ng trese. Natanaw ko ang isang batang umaatungal sa pag-iyak, mag-isa at nanlilimahid sa rumi. Kaya pinara ko muna ang kotse at bumaba. Nilapitan ko ang gusgusing paslit, maaninag ko pa rin ang maamong mukha sa kabila ng maruming itsura. Inabutan ko siya ng isang pirasong tsokolate. Siya ay napalingon at medyo tumigil sa pag-iyak, agad kinuha ang tsokolate na parang isang lingo nang hindi kumakain, hindi man lamang naalalang nagpasalamat. Kaya tinanong ko siya “ano pangalan mo, tagsaan ka, ano pangalan ng mga magulang mo”, ngunit wala ni isa siyang sinagot sa mga tanong ko, abala sa pagbukas ng tsokolate. Kaya muli kong tinanong “gusto mo bang sumama na lamang sa amin”. Atubiling tumayo ang bata at sumama sa akin sa aming bahay.

Tuwang-tuwa ang aking asawa dahil mayroon na raw anghel sa loob n gaming bahay. Mayroon na siyang makakasama sa tuwing wala ako. Sobrang saya rin ang aking nararamdaman, para bang ramdam na ramdam ko na totoong nasa akin na ang lahat.

Napadilat na lang akong may ngiti pa rin sa aking labi. Paglingon ko sa aking tabi wala pa rin ang aking asawa. “kumusta kaya siya sa Ireland” bulong ko sa aking sarili. Siguro nga missed na naming ang isa’t isa. Marahil naaalala niya ako sa kasalukuyan. Kaya naisip na lamang na “kailan kaya kami magkakaanak”. Sa ganda ng aking panaginip hindi na ako nag-atubiling bumangon upang isulat ang boud ng aking panaginip. Isang masayang panaginip.

Panaginip Lang Pala

Panaginip Lang Pala

Mag-aala una na nang madaling-araw. Eto pa rin ako hindi mapakali, biling dito, biling duon, hindi ko maintindihan kung bakit pati ang tatlong taon kong unan na ginagamit gabi-gabi ay sinisisi ko kung bakit hindi ako dalawin ng antok. Marahil dahil hindi na ito kasing-lambot gaya nang dati, samahan pa nang medyo mag-iisang linggo nang hindi nalalabahan. Kung magkakapagsalita lang siguro ito, kung ano-anong salita na ang maririnig ko.

Pagpatak nang alas-dos nakakaramdam na ako ng antok, sunod-sunod na ang hikab na halos ikapunit na aking bibig. Ang aking mga mata ay unti-unti nang bumabagsak at pakiramdam ko ay hinahatak na ako sa kawalan.

Biglang tumahol ang aking alagang asong si Sassy. Si Sassy ay isang asong may lahing Chow-chow at Siberian Husky, sa kulay niyang puti ay lagi siayang napagkakamalan asong lobo. Pagkarinig ko nang kanyang sunod-sunod na tahol, bumaba ako upang alamin kung ano ang problema. Ikot siya nang ikot sa kanyang kulungan, gusto niyang makalabas, tila ba meron siyang kaaway. Sinubukan ko siyang pakalmahin ngunit hindi pa rin siya mapigil sa patahol, kaya pinakawalan ko siya sa kanyang bahay. Dali-dali siyang tumalilis papunta sa likurang bahagi na bahay. Sinundan ko siya at duon ko nakita ang isang malaking ahas. Napakalaki tila ba kasing-laki nang nasa pelikulang anaconda. Humihiyaw ako nang tulong upang magising ang kapitbahay ngunit tila ba ako lamang ako nakakarinig ng aking boses. Habang kinakahol ni Sassy ang ahas kumuha akong kang kahoy na may pakong dalawang pulgada ang haba hinampas ko ito sa ulo, sa katawan, sa buntot at ito ay namatay. Nanginginig ang buo kong katawan habang hinahatak ko ang patay na ahas patungo sa isang malalim na hukay.  Ngunit bigla itong nabuhay at akma akong tutklawin, buti na lang at ako ay mabilis na nakaiwas. Muli akong tutuklawin kaya agad akong bumalikwas at nahulog sa kama, nagising at bumalik ako sa reyalidad. "hay, salamat panaginip lang pala". Paglingon ko sa aking orasan alas-syete na. Kailangan na namang mag-madali dahil mahuhuli na naman sa ako sa aking klase. Umaatikabo na naming sermon ang aabutin kay Ma'am. Muli akong nag-ala ninja sa kilos, at nang palabas na ako ng pinto. Laking gulat ko dahil hindi ko mahawakan ang pintuan. Kaya muli akong natakot.

Pero buti na lang, panaginip pa rin ang lahat, nagkaroon pala ako ng dalawang magkasunod na panaginip. Kasi nang tunay na akong magising mag-aalas singko pa lang, kaya may isang oras pa ako, para baguhin ang mga naunang panaginip. Akala ko nuong una, totoo na. Panaginip lang pala.

Hudas Not Pay

Hudas Not Pay

Malayo pa lamang ako ay tanaw ko na ang haba nang pila ng mga estudyanteng nag-aabang ng jeep na masasakyan patungong Dasmarinas. Magkahalong tuwa at inis ang aking naramdaman habang papalapit ako sa dulo ng pila. tuwa dahil sa wakas, nagkaroon din ng maayos na sistema para sa pila ng mga pasahero. hindi tulad nang nakagawiang unahan, siksikan, tulakan at minsan umaabot pa nang balyahan. Nakakainis, dahil tiyak aabutin ako ng siyam-siyam sa haba ng pila. Pagkatapos nang maghapong aralin, isama mo pa ang dalawang magkasunod kong pag-uulat sa asignaturang English100 at English 85, ang pag-ayat panaog mula sa ika-apat na palapag ng gusali ng College of Nursing, idagdag mo pa ang humigit-kumulang dalawampung minutong lakarin mula Unibersidad ng Cavite hanggang sa pilahan. Mabuti na lang at makulimlim hindi masyadong mainit, kapag nagkatoon hindi lang pagod ang aking mararanasan, baka nanggigitata na rin ako sa pawis.

Makalipas ang tatlumpung minuto, masasakay na rin ako, sa isip- isip ko, maiuunat ko na rin ang ngalay kong binti, makaksandal sa malambot na upuan. Sa aking pagsampa, agad akong humanap nang komportableng mapupuwestohan. Mas pinili kong uumupo sa tabi ng bintana upang makalanghap ng sariwang hangin, makapagmasid sa paligid. Habang binabaybay namin ang daan papuntang Trese Martires, naisipan kong pumikit upang maipahinga ko rin ang aking mata, at ako nakaidlip.

Sa kasagsagan nang aking pagkakatulog, bigla na lang akong naalimpungatan sa malakas na boses ni mamang drayber, "magbayad na ang hindi pa nakakapagbayad". Pakiramdam ko ay bahagya palang akong nakakidlip nabulabog pa, sa isip-isip ko "para naman, tatalon ang mga pasahero niya para lang hindi makapagbayad", wala na rin akong nagawa kundi ang tuluyan nang gumising at dumukot ng labing-walong pisong pambayad.

Sa hindi sinasadyang paglingon ko ay nakita ko ang karatulang may nakasulat na katagang "Hudas not pay", sa likurang bahagi ng drayber. Napangiti na lamang ako, dahil mayroon akong naalalang tao na may kaugnayan sa salitang hudas. Tandang-tanda ko pang ang kapitbahay naming matandang dalaga. Madalas namin siyang gulatin, napapasigaw siya ng "hudas, barabas, hestas", sabay habol sa amin at kapag kami ay naabutan matinding pinong-pinog kurot sa singit an gaming matitikman.

Habang nakalutang pa rin ang aking utak sa mga alaala ng kalokohan, eto na naman si mamang drayber sumisigaw na naman "bumaba na ang taga- De fuego". Bigla akong bumalik sa ulirat pababa na pala ako. Bago tumalilis papalayo ang sinakyan kong jeep. Muli kong hinabol nang tingin at nagpasalamat. Hindi lamang dahil nakauwi ako nang ligtas, dahil na rin sa kabila ng pagod katawan at utak napangiti niya pa rin ako dahil sa "Hudas not pay".